Premia wypłacona po ustaniu zatrudnienia podlega składkom ZUS

---

Wielu pracodawców zakłada, że po zakończeniu współpracy z pracownikiem nie mają już obowiązków w zakresie składek ZUS. Tymczasem – jak wynika zarówno z przepisów, jak i orzecznictwa – premie lub nagrody wypłacone po ustaniu stosunku pracy również podlegają oskładkowaniu.

Kiedy powstaje obowiązek składkowy

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które są pracownikami. Co więcej, obowiązek ten obejmuje również sytuacje, gdy świadczenie pieniężne pozostaje w bezpośrednim związku z wcześniejszym stosunkiem pracy – nawet jeśli osoba nie jest już zatrudniona w chwili wypłaty.

Do składek obowiązkowych należą:

• emerytalna i rentowa,

• chorobowa (dla osób zatrudnionych na umowę o pracę),

• wypadkowa, jeśli dana osoba podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

  
  

Podstawa wymiaru składek

Podstawę wymiaru składek stanowi przychód w rozumieniu ustawy o PIT – czyli wszelkie świadczenia pieniężne związane z zatrudnieniem. Wyjątek stanowią jedynie przychody wymienione w § 2 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. oraz wynagrodzenie chorobowe z art. 92 kodeksu pracy.

W praktyce oznacza to, że premia roczna, kwartalna czy uznaniowa – nawet wypłacona po rozwiązaniu umowy o pracę – jest oskładkowana, jeśli wynika z wcześniej obowiązującego stosunku pracy.

Z orzecznictwa i interpretacji

Sąd Najwyższy w uchwale z 26 sierpnia 2021 r. (III UZP 1/21) potwierdził, że nagroda roczna wypłacona funkcjonariuszowi Służby Celno-Skarbowej po ustaniu służby stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Podobne stanowisko zajął ZUS w interpretacji z 13 kwietnia 2022 r. (DI/100000/43/441/2022). Wskazano, że fakt, iż na moment wypłaty pracownik nie jest już zatrudniony, nie ma znaczenia – liczy się związek świadczenia z wcześniej wykonywaną pracą.

Stanowisko ZUS w praktyce

W analizowanym przypadku ZUS rozpatrywał sytuację, w której premia roczna została wypłacona po rozwiązaniu umowy o pracę. Organ uznał, że:

• źródłem obowiązku ubezpieczeniowego jest wcześniejszy stosunek pracy,

• przychód ma bezpośredni związek z tym tytułem,

• nie ma znaczenia, że pracownik nie jest już formalnie zatrudniony.

W efekcie – pracodawca musi odprowadzić składki ZUS od wypłaconej premii.

Podsumowanie

Premia lub nagroda wypłacona po ustaniu zatrudnienia:

• podlega składkom na ubezpieczenia społeczne,

• nie jest zwolniona z oskładkowania, nawet jeśli wypłata nastąpiła po rozwiązaniu umowy,

• powinna zostać rozliczona w dokumentach ZUS, tak jak inne świadczenia ze stosunku pracy.

  
  

Podstawa prawna: art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 18 ust. 1–2, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2025 r., poz. 350 ze zm.).